თებერვალში  საბჭოთა რეჟიმის მიერ ჩეჩენი და ინგუში ხალხის დეპორტაციიდან 77, საქართველოს ოკუპაციიდან კი 100 წელი გავიდა. როგორ მოხდა ვაინახების მასობრივი გადასახლება შუა აზიაში? შეეხო თუ არა ეს პროცესი პანკისის ხეობაში მცხოვრებ ქისტებს? როგორ ვლინდება 70-იანი წლიანი რეჟიმის მემკვიდრეობა დღეს და რატომ გახდა აქტუალური ლოზუნგი „არასდროს დავბრუნდებით უკან, საბჭოთა კავშირში“?

ქალაქ ფოთში ვაინახური კულტურის დღეები გაიმართა, რომელსაც „ახალი საქართველოს უნივერსიტეტმა“ უმასპინძლა. კულტურიის დღეების ფარგლებში ქისტმა უხუცესმა, ხასო ხანგოშვილმა წაიკითხა ლექცია „ქისტი ხალხის ფენომენი ქართულ სინამდვილეში და ქართულ-ვაინახური ურთიერთობების ათასწლოვანი დინამიკა“, ფოლკლორის ცენტრში კი ქართულ-ვაინახური შემოქმედებითი საღამო გაიმართა.

ვაინახური კულტურის დღეები 6 ნოემბერს, გორის სახელმწიფო სასწავლო უნივერსიტეტში ქისტური ფოლკლორისა და ხელოვნების ნიმუშების გამოფენით გაიხსნება.

საქართველოს კულტურისა და ძეგლთა დაცვის სამინისტროს მხარდაჭერით, არასამთავრობო ორგანიზაცია „სამოქალაქო აქტივობების ცენტრი“ პანკისში ვაინახური და ქართული ფოლკლორის ფესტივალს გამართავს. ფესტივალი წელს უკვე მეორედ ჩატარდება და მასში მონაწილეობას ქისტი, ხევსური, ფშაველი, მთიული, მოხევე და თუში მომღერლები და მოცეკვავეები მიიღებენ.

23 თებერვალი ვაინახური წარმოშობის ხალხის დეპორტაციის დღეა. 73 წლის წინ, 1944 წლის 23 თებერვალს იოსებ სტალინის განკარგულებით, დაახლოებით ნახევარი მილიონი ჩეჩენი და ინგუში მოსახლეობა შუა აზიაში - ყაზახეთში, ყირგიზეთსა და ციმბირის ტაიგაში გადაასახლეს. დეპორტირებულთა თითქმის ნახევარი გადასახლების პირველივე წელს სიცივით, შიმშილითა და ავადმყოფობით დაიღუპა.

ჩრდილოეთ კავკასიის ხალხის ხელოვნების შესახებ მწერალმა ნონა ხანგოშვილმა (თუმი დიშნი) წიგნი გამოსცა. „ვაინახების ხელოვნება“ - ასე ჰქვია ახალ წიგნს, რომლის პრეზენტაციაც 18 დეკემბერს პანკისის ხეობაში გაიმართება. წიგნი ქართულ, ინგლისურ და რუსულ ენებზეა გამოცემული.