ეთნიკური უმცირესობების წარმომადგენლები საქართველოს მოსახლეობის დაახლოებით მეექვსედს შეადგენენ. არაერთი ანგარიში აჩვენებს, რომ ქვეყნის საზოგადოებრივ და პოლიტიკურ ცხოვრებაში მათი ჩართულობის დონე დაბალია. ეს განსაკუთრებით თვალშისაცემია, როდესაც საქმე ეხება უმცირესობათა წარმომადგენლობას არჩევით ორგანოებსა თუ სამთავრობო უწყებებში.
თანამედროვე პანკისის რელიგიური სურათი კომპლექსური ისტორიული, პოლიტიკური და სოციალური პროცესების ფონზე ჩამოყალიბდა. მიგრირებული ქისტების ძირითადი ნაწილი იმ ადგილებიდან წამოვიდა, სადაც ისლამი ჯერ კიდევ არ იყო ფართოდ გავრცელებული.
რა გავლენა იქონია კორონავირუსის პანდემიამ ბავშვებისა და მშობლების ცხოვრებაზე? როგორ აფასებს პანდემიის განვლილ პერიოდს გაეროს ბავშვთა ფონდის (UNICEF) საქართველოს წარმომადგენლობა და რა რეკომენდაციები აქვთ მათ მთავრობის მიმართ?
გასულ წელს ჩატარებულმა კვლევამ – „COVID-19 და ფსიქიკური ჯანმრთელობა საქართველოში“ – პანდემიასთან დაკავშირებული ფსიქიკური ჯანმრთელობის პრობლემების გავრცელების მაღალი დონე აჩვენა.
კორონავირუსის პანდემიით გამოწვეული კრიზისის პირობებში, ერთ-ერთ ყველაზე მოწყვლად ჯგუფს სტუდენტები წარმოადგენენ. განსაკუთრებით მძიმე მდგომარეობაში არიან დაბალშემოსავლიანი სტუდენტები; ისინი, ვინც პანდემიამდე პერიოდში თავიანთი ხელფასით იხდიდნენ სწავლის საფასურსა და საცხოვრებლის ქირას. ბოლო წლის განმავლობაში სტატუსშეჩერებული სტუდენტების რაოდენობა მნიშვნელოვნად გაიზარდა. უმაღლეს სასწავლებლებში სწავლის საფასურის განახევრების მოთხოვნით მთავრობას პეტიციებით მიმართეს.
„სამოქალაქო განათლების“ მე-10 კლასის სახელმძღვანელოში, კერძოდ, მოსწავლის სამუშაო რვეულში ერთ-ერთ დავალებაში ვხვდებით ფორმულირებას: „ჩეჩნეთის მოქალაქემ ჩაიდინა საერთაშორისო დანაშაული (ტერორისტული აქტი) მშვიდობიანი მოქალაქეების საწინააღმდეგოდ. 5 წლის შემდეგ მან მოითხოვა საქართველოს მოქალაქეობა. უნდა მიენიჭოს თუ არა მას მოქალაქეობა?“.
როგორ ჩაიარა წლევანდელმა ტურისტულმა სეზონმა თუშეთში, პანკისისა და ილტოს ხეობებში? რა გავლენა იქონია კოვიდ-პანდემიამ საოჯახო სასტუმროების ბიზნესზე? რა სახის მხარდაჭერა სჭირდებათ საოჯახო სასტუმროების მეპატრონეებს, რაში ხედავენ გამოსავალს და რა მოლოდინები აქვთ მომავალ სეზონთან დაკავშირებით?
მარდია, ანა, მარიამი და გიორგი 31 ოქტომბერს პირველად მივლენ არჩევნებზე. თინეიჯერებმა პროპორციული წესით ერთი პარტია და თელავის, ახმეტის, ყვარლისა და ლაგოდეხის მე-10 ოლქიდან ერთი მაჟორიტარი უნდა აირჩიონ. ისინი თანატოლებს, არჩევნებზე მისვლისკენ მოუწოდებენ, რათა ხმა მისცენ ცვლილებებს.
კოვიდ-პანდემიამ და მასთან დაკავშირებულმა შეზღუდვებმა დღის სინათლეზე გამოიტანა ქალების სოციალური, კულტურული და სისტემური უთანასწორობის მნიშვნელოვანი ასპექტები.
პანკისის ხეობის 15 სოფელში მოსახლეობის ბოლო, 2014 წლის აღწერით, 6 738 ადამიანი ცხოვრობს. ხეობის მოსახლეობის 60 %-ზე მეტი სოციალურად დაუცველი და საარსებო შემწეობის მიმღებია. ხეობა მცირემიწიანია, რის გამო არ არის განვითარებული სოფლის მეურნეობა, მდინარის ორივე ნაპირას სოფლებია და დანარჩენი ტყეს, დაცულ ტერიტორიებს უკავია. პანკისს ესაზღვრება ილტოს ხეობა, სადაც ასევე მძიმეა მოსახლეობის სოციალური მდგომარეობა. ხეობის 7 სოფლიდან 2 უკვე ნასოფლარია, 5 სოფელში კი მხოლოდ 100-მდე ადამიანი ცხოვრობს.
პანკისის ხეობაში განათლების საკითხებზე არაერთი ორგანიაზაცია მუშაობს. მნიშვნელოვან როლს ასრულებს კახეთის რეგიონალური განვითარების ფონდი, რომელსაც დუისსა და ჯოყოლოში, ორი საგანმანათლებლო ცენტრი აქვს გახსნილი. საგანმანათლებლო ცენტრები ხეობაში მცხოვრებ სკოლის მოსწავლეებსა და ახალგაზრდებს სასწავლო და პროფესიულ კურსებს სთავაზობენ.
არასამთავრობო ორგანიზაცია „კახეთის რეგიონალური განვითარების ფონდი“ პანკისის ხეობის ორ სოფელში - დუისსა და ჯოყოლოში საგანმანათლებლო ცენტრებს ამუშავებს, რომლებიც ეთნიკურად ქისტ და ქართველ მოზარდებს, სკოლის მოსწავლეებსა და აბიტურიენტებს სხვადასხვა კურსს სთავაზობენ.
დღეისათვის, განსაკუთრებით სოფლად მცხოვრებ ახალგაზრდებს, ბევრგან, ხელი საერთოდ არ მიუწვდებათ რაიმე სერვისებზე, ვგულისხმობთ არაფორმალური განათლების, გართობის, სპორტის საშუალებებს. სოფლების უმეტესობაში მოშლილია კულტურული და სპორტული ინფრასტრუქტურა; არ არსებობს მუნიციპალური ტრანსპორტი, რომელიც გადაადგილების შესაძლებლობას მოგვცემდა, რომ იმ მწირი სერვისებით მაინც გვესარგებლა, რაც რაიონულ ცენტრებშია; მუნიციპალური ბიუჯეტებიდანაც ჩანს, რომ ახალგაზრდების ჩართულობა და განვითარება არ არის პრიორიტეტი.